W wielu miejscach publicznych – na dworcach, w galeriach handlowych, urzędach czy szkołach – można dziś spotkać charakterystyczne zielone skrzynki z napisem AED. W środku znajduje się automatyczny defibrylator zewnętrzny – urządzenie, które może zadecydować o czyimś życiu lub śmierci. Ale czy można go użyć bez przeszkolenia? Czy laik może podjąć próbę defibrylacji? I jak właściwie działa AED?
Czy każdy może użyć defibrylatora?
Tak – absolutnie każdy może i powinien skorzystać z AED, jeśli sytuacja tego wymaga. Automatyczne defibrylatory zewnętrzne zostały stworzone właśnie po to, by mogły być obsługiwane przez osoby bez wykształcenia medycznego.
Urządzenie prowadzi użytkownika krok po kroku, głosowo i wizualnie – mówi, co robić, kiedy przykleić elektrody, kiedy się odsunąć i czy należy wykonać defibrylację. Nie musisz niczego analizować – AED sam oceni rytm serca poszkodowanego i podejmie decyzję, czy wyładowanie jest potrzebne.
W sytuacji zatrzymania krążenia, szybkie użycie AED może znacząco zwiększyć szanse na przeżycie – szczególnie w ciągu pierwszych 3–5 minut od utraty przytomności.
Jak działa defibrylator AED?
AED analizuje rytm serca osoby poszkodowanej i rozpoznaje tzw. rytmy do defibrylacji – czyli takie, przy których wyładowanie elektryczne może przywrócić prawidłową akcję serca. Jeśli taki rytm zostanie wykryty, urządzenie poinformuje użytkownika, by się odsunął, i samodzielnie lub na polecenie użytkownika poda impuls elektryczny.
Urządzenie nie wyzwoli wyładowania, jeśli nie ma ku temu wskazań – nie da się nikomu zaszkodzić, wykonując jego polecenia. W praktyce AED to „ratownik” zaprogramowany do szybkiego i bezpiecznego działania.
Kiedy i jak używać AED?
AED powinno się wykorzystać zawsze, gdy osoba jest nieprzytomna i nie oddycha lub oddycha agonalnie. To klasyczny objaw nagłego zatrzymania krążenia – stan wymagający natychmiastowej resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO) i defibrylacji.
Kolejność działań:
- Sprawdź, czy poszkodowany reaguje i oddycha.
- Zadzwoń pod numer 112 lub 999.
- Jeśli AED jest w pobliżu – przynieś je lub poproś kogoś o jego przyniesienie.
- Rozpocznij RKO i włącz AED, wykonując dokładnie jego polecenia.
Czym różni się AED ogólnodostępne od tego w karetce?
Defibrylatory AED dostępne w przestrzeni publicznej to prostsze, w pełni zautomatyzowane urządzenia, które:
- analizują rytm serca automatycznie,
- prowadzą użytkownika komendami głosowymi i/lub wizualnymi,
- wymagają jedynie przyklejenia elektrod – resztę „robią same”,
- nie posiadają opcji manualnego ustawiania parametrów.
Z kolei defibrylatory używane przez zespoły ratownictwa medycznego to profesjonalne defibrylatory manualne lub półautomatyczne, które:
- pozwalają ratownikowi samodzielnie analizować EKG i decydować o dawce wyładowania,
- mogą mieć funkcje monitorowania parametrów życiowych, jak ciśnienie, saturacja, EKG,
- służą także do zaawansowanego wsparcia medycznego, nie tylko do defibrylacji.
W skrócie – AED publiczne są dla świadków zdarzeń, a defibrylatory medyczne dla profesjonalistów. Oba ratują życie, ale różnią się poziomem zaawansowania.
Sprawdź defibrylatory dostępne w naszej ofercie:
- DEFIBRYLATOR ZOLL M
- DEFIBRYLATOR LIFEPAK 15 + ładowarka redi charge
- Defibrylator AED CU Medical Systems iPAD SP1
AED to Twoje narzędzie ratunku
Nie trzeba być lekarzem ani ratownikiem, żeby uratować życie – wystarczy odwaga, podstawowa wiedza i dostęp do AED. W sytuacji zatrzymania krążenia czas działa przeciwko poszkodowanemu – każda minuta bez defibrylacji zmniejsza szanse na przeżycie o 7–10%.
Dlatego nie wahaj się użyć AED, jeśli jesteś świadkiem wypadku. Działa intuicyjnie, sam ocenia sytuację i nie pozwala na błędy. Twój szybki ruch może uratować komuś życie – dosłownie.